Ewolucja stylu: Gars – Gruzy Absolutu Rewizja Symboli

Trójmiejscy Gars powrócili po nieco ponad roku z drugim albumem studyjnym. Przez kilkanaście miesięcy od premiery Gdzie akcja rozwija się musieli uzbierać nie tylko sporo dobrych pomysłów kompozycyjnych wykorzystanych na płycie, ale z pewnością zebrali również mnóstwo niezbyt pozytywnych emocji. W tekstach oprócz nich znalazły się też pewne drażliwe kwestie z historii – światowej i polskiej. Gruzy Absolutu Rewizja Symboli to płyta z korzeniami w hardcorze, ale z post-metalową, duszną i przy pierwszym kontakcie bardzo nieprzystępną atmosferą. Jest ciężko, brutalnie, depresyjnie. I, co najważniejsze – szczerze. Pierwsze zetknięcie z płytą z pewnością u wielu słuchaczy zrodziło pytanie – skąd takie tytuły utworów? Jak nietrudno się domyślić, te ciągi cyferek to daty. Kilka z nich większość rozpozna od razu, część osób w poszukiwaniu powiązania ich z wydarzeniami zajrzy do internetu. Pomysł trafiony, choć w pewnym sensie narzuca interpretacje tekstów z góry. W każdym razie – kto chce, to pogrzebie głębiej, doszukując się źródeł, które mogły zainspirować Przemka Lebiedzińskiego. 

\

Album otwiera jedyny kawałek instrumentalny w tym zestawie, z datą premiery wydawnictwa w tytule. To taka cisza przed burzą: jeszcze jest lekko, dość przestrzennie, melodyjnie, może nieco melancholijnie; ten klimat idealnie podkreślają dźwięki altówki. Partie tego instrumentu zagrał na Gruzach... Krzysztof Jakub Szwarc z zespołu o łamiącej język nazwie: Nieszksypczrze. Drugi numer jest już zdecydowanie bardziej reprezentatywny dla całego materiału. Do 270492 powstał również teledysk, więc można ten utwór traktować jako „singiel” - i faktycznie, jest to jeden z bardziej chwytliwych momentów płyty. W nim również w pełni już słychać to, co jednych może odrzucić, innych z miejsca przekonać: charakterystyczne, nawiązujące do sludge'u (i nie tylko zresztą) brzmienie. Walcowate, ciężkie, z wysuniętym do przodu basem i jakby nieco wycofanymi, choć szorstkimi i agresywnymi gitarami. Trochę razić może podejście do wokalu – jeśli „Piołun” nie krzyczy (a jest to jego główny sposób ekspresji na tej płycie), to jego głos czasem ginie w ścianie instrumentów. Nie warto jednak zrażać się takim podejściem do produkcji i miksu – polecam sięgnięcie po słuchawki i wysłuchanie Gruzów... w skupieniu, wyłapując brzmieniowe niuanse. Za miks i mastering płyty jest odpowiedzialny Jack Endino – inżynier dźwięku i producent, współpracujący niegdyś z takimi sławami, jak Nirvana, Mudhoney czy Soundgarden. Nietrudno zatem również o skojarzenia z brudnym, grunge'owym brzmieniem lat 90-tych. Wracając do kompozycji - 270492 to także pierwszy utwór z tekstem, a w nim: brutalny obraz miasta w państwie opanowanym wojną domową. Teoretycznie warstwa liryczna pasuje do każdego tego typu konfliktu, jednak data w tytule wskazuje, o jakie wydarzenie sprzed 23 lat chodzi – chętni mogą zajrzeć, jak już wspomniałem. Kolejny utwór to wstrząsająca relacja porwanego przez terrorystów człowieka – tekst, choć może miejscami zbyt dosadny, zostaje na długo w głowie, tym bardziej w połączeniu z muzyką. Kompozycja w pewnym momencie wycisza się, gra coraz mniej instrumentów, a w końcu zostaje tylko monotonny, transowy rytm grany przez perkusistę. Brzmi to jak hołd dla ofiar terroryzmu i ich rodzin – tym samym według mnie to najbardziej przejmujący utwór na Gruzach.... 111111 to swego rodzaju „reportaż” z manifestacji organizowanych przez skrajne światopoglądowo środowiska w czasie polskiego Święta Niepodległości. Hasła obu stron wykrzykiwane przez Lebiedzińskiego i kolejnego gościa na płycie, Marzenę Drzeżdżon, w otoczeniu wściekle atakujących, gitarowych riffów zyskują na sile. Symboliczne znaczenie ma zamiana ról „politycznych” w tym wokalnym duecie w drugiej połowie utworu i podsumowujący komentarz - „niejeden broniąc swych słów/zmienia frustracje w kamienie/niejeden porwany przez tłum/przestaje mieć dla siebie znaczenie”. Społeczno-polityczny wydźwięk ma też warstwa liryczna 010504 z wymownym w czasach konsumpcjonizmu pytaniem: „Kto jest moim właścicielem?” czy jeszcze mocniej kontestujący globalizację i kapitalizm tekst 260112. Ostatni na liście utworów 120399 muzycznie stanowi świetne zamknięcie płyty – znów pojawiają się łagodniejsze dźwięki, przede wszystkim za sprawą głosu drugiej wokalistki (Asi Kucharskiej z Kiev Office), udzielającej się na płycie. Jej partie pozornie nie pasują do wykrzyczanego przez wokalistę Garsów tekstu, krytykującego NATO (ale i mającego odniesienie do właściwie każdego innego sojuszu militarnego) – jednak ten prosty kontrast: agresywne skandowanie-ciepły śpiew na długo zapada w pamięci i ma w sobie coś bardzo chwytliwego, choć do tradycyjnie pojmowanego przeboju mu daleko. 

 Reasumując: Gars na drugim pełnowymiarowym albumie pokazali swoje cięższe, mroczniejsze oblicze, brutalniejsze zarówno w warstwie instrumentalnej, jak i tekstowej. O ile w przypadku samej muzyki wyszło to na dobre (szczególnie po wykorzystaniu świetnej produkcji), to teksty wypadają nieco gorzej niż w przypadku Gdzie akcja rozwija się - mniej tutaj poetyckiej wrażliwości, więcej dosłowności. W pewnych momentach nie brzmi to źle, a nawet świetnie się sprawdza (jak we wspomnianym wcześniej 280908). Może się jednak okazać, że ten kierunek Garsi obiorą już na stałe, a twórcza ewolucja ich muzyki i tekstów sprawi, że trzecia płyta będzie już doskonała – oczywiście z punktu widzenia odbiorców. 

 /B0UNCE