Historia polskiego (heavy) metalu: odcinek pierwszy

Celem tego artykułu jest przypomnienie o zespołach wielce zasłużonych dla muzyki metalowej w Polsce a dawno zapomnianych. Oczywiście omówię tylko te najważniejsze, gdyż w latach 80tych skala tego zjawiska była ogromna. Wystarczy powiedzieć że na pierwszą Metalmanię w roku 1986 zgłosiło się ponad 50ąt zespołów (heavy) metalowych z których organizatorzy mogli zaprosić tylko 10.

Zacznę od założonego w roku 1977 w Warszawie zespołu Mech. Mech grał wtedy hard rock, ale po reaktywacji gra heavy metal więc pozwoliłem sobie umieścić go w tym zestawieniu. Zespół wydał w 1983 dwie płyty "Bluffmania" oraz "Tasmania". W 1986 nastąpił rozpad zespołu. Reaktywacja w trochę zmienionym składzie nastąpiła w 2004 z inicjatywy m.in Jurka Owsiaka. W 2005 wydany został trzeci studyjny album "Mech".

Najstarsze polskie zespoły co do których nie ma wątpliwości że grały muzykę metalową to założone w roku 1979 Kat i TSA (wtedy jeszcze jako zespoły instrumentalne bez wokalisty).

Kat powstał w Katowicach. Grał thrash metal. W 1981 do zespołu dołączył Roman Kostrzewski późniejszy wieloletni wokalista zespołu. W 1984 zespół Kat dostał nagrodę publiczności na festiwalu w Jarocinie. W 1987 dwukrotnie supportowali Metallikę na koncertach w Polsce. W 2004 od zespołu odszedł Roman Kostrzewski.W tym samym roku w wyniku podziałów wewnątrz zespołu powstają dwa zespoły Kat oraz Kat & Roman Kostrzewski. W dorobku Kata są następujące albumy studyjne: 1986 Metal & Hell, 1987 - 666, 1989 - Oddech wymarłych światów, 1992 - Bastard, 1994 - Ballady, 1996 - Róże miłości najchętniej przyjmują się na grobach, 1997 - Szydercze zwierciadło, 2005 - Mind Canibals (już po podziale jako Kat).

TSA zostało założone w Opolu przez gitarzystę Andrzeja Nowaka. Od początku grali muzykę z pogranicza heavy metalu i hard rocka. W 1981 TSA wygrało festiwal w Jarocinie. W tym samym roku do zespołu dołączył wokalista Marek Piekarczyk. Na początku lat 80tych zespół regularnie występował na łódzkim festiwalu Rockowisko. W 1983 po Rockowisku w Łodzi zespół opuścili Andrzej Nowak i Marek Kapłon. W 1984 TSA supportowało Nazareth podczas trasy po Polsce. W 1987 do zespołu powrócił Andrzej Nowak. Po latach zmian personalnych i zawieszeń działalności w 2001 zespół powrócił w oryginalnym składzie. W 2004 zagrali wspólna trasę z Budgie. W dyskografii TSA znajdują się następujące albumy studyjne: Tsa - 1983, Spunk - 1984, Heavy Metal World - 1984, Heavy Metal World (angielskojęzyczna) - 1985, Rock n' roll - 1988, 52 dla przyjaciół - 1992, Proceder - 2004.

W roku 1980 powstają Turbo oraz mniej znany dziś Lord Vader (nie mylić z zespołem Vader)
Turbo powstało w Poznaniu. W 1981 z zespołu odszedł jego założyciel basista Henryk Tomczak, w tym samym roku do zespołu dołączył wokalista Grzegorz Kupczyk. Turbo z początku heavy metalowe zaczęło z czasem grać thrash metal, a przez krótki okres także thrash metal z wpływami death metalu. Występowali m.in na trasie razem z Kreatorem i Sodom. W roku 1990 z grupy odeszli Grzegorz Kupczyk i Andrzej Łysów. W latach 1991-1994 kilkukrotne grupa zawieszała działalność. W 1995 doszło do kolejnej reaktywacji Turbo. W 2007 roku Grzegorz Kupczyk opuścił ostatecznie zespół a zastąpił go Tomasz Struszczyk. Dyskografia studyjna: 1982 - Dorosłe Dzieci, 1985 - Smak Ciszy, 1986 - Kawaleria Szatana, 1987 - Ostatni Wojownik, 1988 - Last Warrior, 1989 - Epidemie, 1990 - Epidemic, Dead End, 1991 - One Way, 2001 - Awatar, 2004 - Tożsamość, 2009 - Strażnik Światła.

Lord Vader powstał w Bydgoszczy początkowo występował pod nazwą Fatum. W 1986 nie udało im się zakwalifikować do finału Metalmanii'86 i między innymi dlatego w 1987 roku zespół rozpadł się. W 2002 roku dzięki pomocy Barta Gabriela zespołowi udało się wreszcie wydać album Goliath.

W tym samym roku powstaje najważniejszy w Polsce festiwal rockowy, na którym często w tamtych czasach występowały zespoły heavy metalowe - festiwal w Jarocinie. Na pierwszej edycji wystapiły m.in Turbo i Mech. W roku 1980 powstaje również festiwal rockowy w Łodzi - Rockowisko, ale bez przedstawicieli heavy metalu podczas pierwszej edycji.

Kolejny rok i powstają kolejne znaczące zespoły heavy metalowe Korpus i Stos.
Korpus założony został w Warszawie. Zespół zakwalifikował się do finału festiwalu Jarocin 1983. Następnie miały miejsce liczne zmiany składu i częste zawieszenia działalności. W 1990 roku zespół definitywnie się rozpadł nie nagrywając żadnego albumu studyjnego, jedynie kilka singli.

Zespół Stos powstał w Jaworznie. W 1985 zespół zakwalifikował się do finału Festiwalu w Jarocinie, a w 1986 do finału Metalmanii. Do finału Metalmanii'87 zespół zakwalifikował się z drugim wynikiem. Stos wystąpił jeszcze w kolejnych latach na festiwalu Jarocinie. W 1990 nagrany został jedyny album studyjny - Stos. Wkrótce później zespół zawiesza działalność i reaktywuje się w roku 2000. W 2001 wydany zostaje "materiał demonstracyjny" Przebudzenie jednak nie jest on uznawany za oficjalny album studyjny. W 2005 roku Stos nagrał cover grupy W.A.S.P. – „L.o.v.e Machine”, który został wykorzystany na potrzeby wydawnictwa płytowego „A Tribute to W.A.S.P.”

W 1981 na festiwalu w Jarocinie pierwszy raz wystąpiło TSA i zostało jego zwycięzcą. Na Rockowisku 81 zagrały TSA i Turbo.

W 1982 we Wrocławiu powstaje zespół Kreon występujący wcześniej pod nazwą Test Fobii. W 1985 zespół został laureatem festiwalu w Jarocinie, a w 1986 laureatem Metalmanii. W 1988 wydany zostaje jedyny album grupy "Zdrada, Prawo, Kara ... i co jeszcze czeka nas?"

Na festiwalu Jarocin 82 wystąpiło TSA i ich występ zaliczony został do najlepszych tego roku, Rockowisko 82 gościło ponownie TSA i Turbo oraz pierwszy raz zespół Histeryk Filip.

Histeryk Filip założony w Gniewkowie k/Inowrocławia (daty powstania nie udało mi się ustalić) grał heavy metal. Zespół wystąpił na festiwalu Rockowisko w 1982 roku. Ciekawie zapowiadająca się karierę muzyczną przerwała członkom zespołu służba wojskowa, 4 z 5 członków zespołu Histeryk Filip zostało powołanych do wojska. W wojsku pozwolono im jednak grac tyle że inny repertuar i nakazano zmienić nazwę na Rogatywka. Po powrocie z wojska wystąpili jeszcze na festiwalu w Jarocinie w 1985, ale niewiele później zespół się rozpadł. W 2008 roku doszło do jego reaktywacji.

Koniec części pierwszej z planowanych trzech (może wyjdą cztery).


Foto pochodzi z myspace zespołu Lord Vader

Komentarze

Anonimowy pisze…
niby z Łodzi a o Imperatorze nie wspomniał (zespoł powstał w '84 więc powinien się załapać)
Piknik pisze…
jakbyś czytał/a uważnie to wymieniłem do tej pory wyłącznie zespoły które powstały do roku 1982. zespoły które powstały po 1982 będą w 2 części więc Imperator nie powinien się załapać. zarzut zupełnie chybiony
Anonimowy pisze…
W artykule jest błąd gdyż nie powinno się używać nazwy Kreon w stosunku do zespołu Test Fobii. Dlatego ze Kreon nie jest kontynuacją TF a zespołem który powstał z rozłamu tej grupy w połowie lat 80 na dwie działające osobno kapele: Test Fobii i Test Fobii-Kreon.
Piknik pisze…
jeśli przyjąć, że test fobii-kreon (występujący później pod nazwą kreon) jest głównym spadkobiercą zespołu test fobii to takie nazewnictwo absolutnie nie jest błędem. zwłaszcza, że dalsza część opisu dotyczy tego odłamu zespołu. wszystkie płyty i dema zostały wydane pod nazwą "kreon" więc nie zgodzę się z tym zarzutem.
M.K.ART pisze…
"jeśli przyjąć, że test fobii-kreon (występujący później pod nazwą kreon) jest głównym spadkobiercą zespołu test fobii to takie nazewnictwo absolutnie nie jest błędem" Jest to błąd dlatego że po roku '85 równocześnie istniał Test Fobii i Test Fobii-Kreon nawet występowały na tym samym Jarocinie '86 (lub '87 ). W '85 doszło do rozłamu w TF na tle nieporozumień muzycznych i Zaran założył całkowicie nową kapele zachowując w nazwie TF z powodów promocyjnych.
Anonimowy pisze…
...no przepraszam nie z całkiem nowymi ludzmi bo Rafał jest również założycielem Testu Fobii.Wystarczy zerknąć na fotki zespołu gdzie na vokalu była jeszcze Kasia Wysocka.
Anonimowy pisze…
czesc moze zachowaly sie gdzies nagrania histeryk filip z rockowiska 1982